25 October 2011

කූරගල


කූරගල බෞද්ධ නටබුන් ගැන සදහන් පුවරුවක්
“2009දී  කූරගල අයිතිය වෙනුවෙන් ඉතා පැහැදිලි තීන්දුවක් මානව හිමිකම් කොමිසම මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබියදීත් ඒ ගැන නොසලකා කූරගල අයිතිය පිළිබදව උරුමක්කාරයා සහ ආක්‍රමණිකයා අතර සමථයකට පැමිණීම සදහා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්තුමා සාකච්චා කැදවන්නේ කාගේ උවමනාවකටද? යන්න විමසිය යුතුමය.”
“කූරගල” සම්බන්ධයෙන් වර්තමානයේ මතුවී ඇති තත්වය ඊට අදාළ පාර්ශවයන් හා සාකචිචා කර සමථයකට පත්කිරීම සදහා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් විසින් විශේෂ සාකච්චාවක් මැයි මස 3 වනදා පෙරවරැ 9.30 ට එකී දෙපාර්තමෙන්තුවේදී කැදවා ඇති බව දැනගන්නට ඇත.
කූරගල චෛත්‍යයේ නටබුන්
“කූරගල” යනු ක්‍රි.පූ. 2 වන සියවසට අයත් බෞද්ධ නටබුන් සහිත බලංගොඩ නගරයේ සිට කි.මීටර් 21 පමණ දුරින් පිහිටි බෞද්ධ මූලාශ්‍රවලට අනුව කකුසද, කෝනාගම, කස්සප හා ගෞතම යන සිව් මහා බුදුවරයින්ගේ ශ්‍රී පාද ස්පර්ශය ලද පුන්‍ය භූමියකි. එම පුන්‍ය භූමිය අස්ගිරි මහා විහාර පාර්ශව‍ෙය් පූජ්‍ය දෙල්තොට චන්ද්‍රජෝති හිමිගේ භාරකාරත්වය යටතේ පාලනය වුවද, අද එහි දක්නට ඇත්තේ බෞද්ධ නටබුන් පරයා දින දින ඉදිවෙන ඉස්ලාම් ආකෘතීන්ය.(වැඩි විස්තර සදහා මෙහි දකුණු පස ඇති වීඩියෝ පටිය නරඹන්න)
ජනප්‍රවාදයේ එන පරිදි ගෞතම බුදුන්වහන්සේ විසින් දිවා විහරණය කිරීම සදහා උපයෝගී කරගත් කූරගල, පිහිටුවනු ලැබූ සිරි පතුල පසුකාලයේදී ආක්‍රමණිකයා විසින් කූරගල දෝනාව යටට පෙරලා වසන් කර ඇති බවට සාක්ෂි ඇත.
සෙනරත් පරණවිතාන ශූරීන් සොයාගන්නා ලද බ්‍රාහ්මී අක්ෂර සහිත සේල් ලිපි 3ක් මෙහි තිබූ අතර ඉන් 2ක්ම ආක්‍රමණික මුස්ලිම්වරුන් විසින් මේ වනවිටත් සහමුලින්ම විනාශ කර ඇත. ඉතිරිව ඇති එකම සෙල්ලිපියේ අර්ථයද විකෘති කර එමගින් කූරගලට ඇති අයිතිය විදහා දැක්වීමටද මුස්ලිම්වරුන් අද අසාර්ථක උත්සාහයක නිරත වෙමින් සිටී.
ඒ, එදා පරණවිතාන ශූරීන්ගේ කියවීම් වලට අනුව “දත්ත නම් මානවකයා විසින් රහතුන් වහන්සේලාට පුජා කරන ලද ලෙන” යන අරුත සහිත සෙල්ලිපියමය.
ඒ වෙනුවට ආක්‍රමණිකයා විසින් මෑතකදි අරබි බසින් කොටන ලද සෙල් ලිපි කීපයක් දක්නට ඇත. අක්ෂරයන්හී විකාශනයක් නොමැති අරාබි බසින් කෙටූ එම සෙල් ලිපිවලින් කාලය නිර්නය කල නොහැකි බැවින් ඒමත පිහිටා “කුරගලට” ඇති තම ඊනියා අයිතිය ඔප්පු කිරීමේ වෑයම හුදෙක් බොලද තර්කයක්ම වනු ඇත.
තවද. ඉතාමත් පහසුවෙන් නෙත ගැටෙන ස්ථානයන්හී ඇති මෙම අරබි සෙල්ලිපි පරණවිතාන ශූරීන්ගේ හෝ ඉන් පසුව මෙහි පුරාවිද්‍යා කැණීම් කල කිසිවෙකුට හමුනොවුනේ මන්ද යන්න පිළිබදවද බරපතල සැකයක් උපදී.
1920 දී පමණ මෙම පුද බිම ආක්‍රමණය කල මස්තාන් නැමති මුසල්මානුවා එහි ඉදිකල තාවකාලික ගොඩනැගිලිද කඩා ඉවත්කර ඉන් පිටවිය යුතුබවට අධිකරණයෙන් අණ කර ඇති බව කල්තොට ආරච්චි මහතාගේ දින පොතක සටහන් වී ඇත.
ඉන්පසුව ’70 අගභාගයේදි ප්‍රදේශයේ දේශපාලන බලය ලබාගත් එක්තරා මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරයෙකු කූරගල මුස්ලිම්වරුන්ගේ පුද බිමක් බවට පත්කිරීමේ කටයුතු වේගවත් කල අතර ඔහුගෙන් සැලකිලි සත්කාර මෙන්ම “චක්‍රවර්තී” පට්ටම් ලබාගත් ඇතැම් උන්නාන්සෙලා මෙම විනාශය නිහඩවම අනුදැන වදාලහ.
කූරගල අද දක්නට ඇති ඉස්ලාම් සංකේත
කූරගල පුද බිම පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමෙන්තුව සතු ස්ථානයක් බවට ප්‍රකාශ කල පසුව හා එබැවින් එහි කුමන හෝ ඉදිකිරීමක් නීති විරෝධී බව කියවෙන පුවරු තැන තැන සවිකිරීමෙන් පසුවත් ඉදිකෙරුනු ඉස්ලාම් ආගමික ගොඩනැගිලි බොහෝමයක් අද එහි දක්නට ඇත. ඉන් ප්‍රධාන තැනක් ගන්නා ගොඩනැගිල්ලක් සදහා මුල් ගල තබා ඇත්තේ 1999 අප්‍රියෙල් මාසයේදී එවකට පැවති රජයේ මුස්ලිම් ඇමතිවරයෙකු විසිනි.
මේ අතර බලංගොඩ උඩඇල්ලේපොල ශ්‍රී බෝධී මාලකාරාමාධිපති කොලොන්නේ සිරි ශාන්ත විජය හිමි ඇතුළු පිරිසක් කූරගල බොදු අයිතිය වෙනුවෙන් 2005 වසරේ දෙසැම්බර් 9 වන දින අංක HR/6030/05 යටතේ මානව හිමිකම් කොමිසම ඉදිරියේ නඩුවක් පැවරීය. 2009 වසරේ ජනවාරි 29 දින එම නඩුවේ තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත්වූ අතර කූරගල මුසල්මානුවන් විසින් ආක්‍රමණය කිරීම මගින්  පෙත්සම්කරුවන්ගේ මෙන්ම සමස්ත බෞද්ධයින්ගේ මානව හිමිකම් උල්ලංගනය කිරීමක් සිදුකර ඇති බැවින් ආක්‍රමණිකයා තමන් විසින් නීති විරෝධීව ඉදිකල සියළු ගොඩනැගිලි කඩා ඉවත් කර ගනිමින් එම බොදු පුද බිමෙන් තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කල දිනේ සිට දින 14 ක් ඇතුලත ඉවත්විය යුතු බවට තීන්දු විය.
නමුත් මෙම තීන්දුව ප්‍රකාර කටයුතු කිරීම ආකමණිකයා විසින් මේවනතෙක් නොසලකාහැර අති අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමෙන්තුව හෝ වෙනයම් අදාල ආයතනයක් ක්‍රියා කල බවට සාක්ෂිද නොමැත.
2009දී  කූරගල අයිතිය වෙනුවෙන් ඉතා පැහැදිලි තීන්දුවක් මානව හිමිකම් කොමිසම මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබියදීත් ඒ ගැන නොසලකා කූරගල අයිතිය පිළිබදව උරුමක්කාරයා සහ ආක්‍රමණිකයා අතර සමථයකට පැමිණීම සදහා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්තුමා සාකච්චා කැදවන්නේ කාගේ උවමනාවකටද? යන්න විමසිය යුතුමය.
බුද්ධගයාව බේරාගත්තේ අනගාරික ධර්මපාලතුමන් විසිනි. “කූරගල” බේරා ගැනීමටත් තවත් අනගාරික ධර්මපාල කෙනෙකු මේ සිංහලේ පහළ වනතුරු අපි උකටලීව බලා සිටිමුද?
ක්‍රි.පූ. 2 වන සියවසේ සිට පැවත එන බෞද්ධ උරුමයක් සුරැකීම සදහා පුරාවිදු කොමසාරිස්තුමා අනුගමනය කරන්නේ මෙවැනි බෙලහීන හා දියාරු ප්‍රතිපත්තියක් නම්, 2600 ශ්‍රී සම්බුද්ධත්ව ජයන්තිය පමණක් මහ ඉහලින් සැමරීමේ ප්‍රතිඵලයක්වේද?
එදා කිරින්ද අද මාවනැල්ලේ දෙවනගල, පොතුවිල් හි මුහුදු මහා විහාරය හා දීඝවාපිය බොදු පුදබිම් සම්බන්ධයෙන් මුස්ලිම්වරු අනුගමනය කලේත් කරන්නේත් මෙවැනිම තුච්ච ක්‍රියා පිලිවෙත්ය. ලබ්බට තැබූ අත පුහුලටත් තබා අවසානය. අපි තවදුරටත් බලා සිටිමුද?

බුදුගල සිරි පතුල් සලකුණ මගින් හෙළිවන කූරගල පුරාවෘත්තය

uploaded @ imgstr.com
කූරගල නොහොත් කුහරෙගල පර්වතය සපරගමු පළාතේ රත්නපුර දිස්‌ත්‍රික්‌කයේ මැද කෝරළයේ හෙළ උඩ පළාතේ පිහිටා තිබෙන්නකි. මෙම පර්වතය තරණය කොට එහි තිබෙන හිටුවන්ගල හෝ කුහරගල ශිඛර මතට නගින්නෙකුට ලංකාවේ තිබෙන රමණීයම දර්ශනයක්‌ දක්‌නට හැකිවෙයි. දුටු මතින්ම සිත් සතන් පොබයන බැවින් දුරාතීතයේ සිටම මේ ස්‌ථානයට ජනී ජනයා ඇලුම් කොට ඇත. කූරගලට පහළින් පෙනෙන්නේ සපරගමු බින්තැන්නයි. එය වත්මනෙහි කල්කොට ජනපද ව්‍යාපාරය ලෙසට හැඳින්වේ. එකම තැනිතලාවක්‌ ලෙසින් දිස්‌වන මේ බින්තැන්නේ තිබෙන ලොකු කුඩා වැව්ද පිළිවෙළකට එලා ඇති ලියෑදු සහ වන රොදවල් දකින්නෙකු ඉන් වශී වෙයි.
දහනව වන ශත වර්ෂය ආරම්භයේ දී මේ කූරගල පර්වතය අවට පිහිටා තිබුණේ වනගත ගම්මාන කීපයක්‌ පමණකි. කූරගල අසලම පිහිටියේ තන්ජමයි. දුරාතීතයේදී භික්‍ෂූන් වහන්සේලාගේ තපෝවනයක්‌ ව පැවැති මේ ලෙන් සංකීර්ණය වන ගහනයට මැදිව හුදකලා වූයේය. ඒ යටත් විජිත ග්‍රහණය නිසාවෙන් යයි සිතිය හැකිය.
මේ වන ගහනයට මැදිව හේන් ගොවිතැනෙන් යෑපුණු දුප්පත් ගොවි පවුල් කීපයක්‌ සිටි අතර කල්තොට බින්තැන්නේ කුඩා වැව් වලින් ජලය ගෙන ගොවිතැන් කරන සුළු පිරිසක්‌ද විය. මොවුහු අස්‌වනු කපා පාගා ගෙන අලුත් සහල් මංගල්‍යය සඳහා කිරි ආහාර පූජා කිරීමට පැමිණියේ කූරගල පර්වතයටයි. ඒ එහි හාස්‌කම් පවතින බැවිනි. මංගර දෙවියන්ගේ බැල්ම සහ සමන් දෙවියන්ගේ බැල්ම මෙහි පවතින්නේ යයි ගැමියන් තුළ විශ්වාසයක්‌ පවතී. කල්තොට මැද බැද්ද බදුගල වැලිපොතයාය ආදී ගම්මානවලින් පිටත්ව බුදුගල පුරාණ ආරාම සංකීර්ණයේ නටබුන් දැක බලාගෙන කුරගල පර්වතය තරණය කිරීම මේ ගම්මුන් ගේ සිරිත වූ බව කියති. අලි ඇතුන් ගේ වාස භූමියක්‌ව පැවැති නමුත් මේ වන්දනා සමූහයට එහිදී කිසි අනතුරක්‌ නොවුණු බව ගම්මුන් පවසන්නේ මේ දෙවියන් කෙරෙහි පැවැති විශ්වාසය නිසාවෙනි.
මේ වන්දනා පිරිස බුදුගල කන්ද නැග කූරගල පර්වතයට පිවිසෙන පඩිපෙළට අවතීර්ණ වෙති. පඩිපෙළ අවසාන වන්නේ ලුණු දිය පොකුණ ආසන්නයෙනි. එහි දියෙන් සැනහී පිරිසිදු වී මේ වන්දනා නඩ හිටුවන්ගල හා කූරගල තරණය කරති. ප්‍රථමයෙන් හමු වන්නේ දත්ත සුමන හා ලක්‍ෂ්මන් විසින් රහතුන් වහන්සේලාට පූජා කරන ලද කටාරම් කෙටූ ගල්ලෙන් කීපයයි. එහි පිහිටුවා තිබෙන සමාධි පිළිම වහන්සේ වැඳ පුදා ගෙන තමන් පැමිණි ප්‍රධාන කාර්යය වන අලුත් සහල් මංගල්‍යයට ලක ලෑස්‌ති වෙති.
කූරගල පර්වතයට තාණ්‌ඩුෙල්‍යය පබ්බතය යයි ව්‍යවහාර වන්නේ මේ සිරිත් විරිත් නිසාවෙනි. කුහරගල මුදුනේ පෙර තපස්‌ ඉසිවරුන් බවුන් වැඩූ තපස්‌ පිළයි. එයින් මතුවන කුහරය අවසන් වන්නේ ගල පාමුල තිබෙන ලංකා පබ්බතය නොහොත් ශොණ ගල් ගේට පිවිසෙන උමං මාර්ගයකට බව පැරණියෝ පවසති. නමුත් මේ කියන කාල වකවානුවේ දී එම උමඟ වැසී තිබුණි. වන්දනා නඩ හිටුවන්ගල මුදුනේ තිබූ ශ්‍රී පතුල් ලකුණ වැඳ පුදා ගෙන කිරි ආහාර පූජාව ද නිමා කොට ආපසු ගම් රටවල් බලා පිටත්ව ගියහ.
දහ අට වන සියවසේ ලන්දේසි පාලන සමයේදී 1716 වර්ෂයේදී කූරගල ඇතුළු තන්ජම ප්‍රදේශය වීරපරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජු විසින් තන්ජම මුදියන්සේට පරිපාලනය පිණිස පවරා දී තිබිණි. ඉංග්‍රීසීන් සිංහලේ රටවල් ගිවිසුමකින් පවරා ගත් පසු මේ නින්දගම් එම පරපුරේම මහවලතැන්න රටේ මහතාට 1816 ඔක්‌තෝබර් 07 වනදා සන්නසකින් පවරා දුන් බව සඳහන්ය.
මේ කාලයෙන් පසු රත්නපුර බදුල්ල මහා මාර්ගය ඉදිවී බළන්ගොඩ කඩමණ්‌ඩිය දියුණු වෙමින් පැවතුණි. වෙළෙඳ ව්‍යාපාර බලය මුස්‌ලිම්වරු අත්පත් කර ගෙන සිටියහ. දුම්කොළ නැට්‌ටට බුලත් විඩට පවා ගම්මුන්ගේ ඉඩ කඩම් මේ ව්‍යාපාරිකයන් ලබා ගත් බව සඳහන්ය. මේ අවදියේ මහවලතැන්න රටේ මහතා පදිංචිව සිටියේ මහවලතැන්න වලව්වේය. ඒ ඉංග්‍රීසි ආණ්‌ඩුවේ තානාන්තරයක්‌ දරමිනි.
නිතර නිතර රත්නපුර කච්ෙච්රියට යාම්ඊම් කළ යුතුව තිබූ අතර රටේ මහතා ගෙන් පසු දිසාපති වූ ඔහුගේ බෑනා වූ රත්වත්තේ දිශාවට බළන්ගොඩ නගරයෙන් ලැගුම් පළක්‌ අවශ්‍ය විය.
මරික්‌කාර් නම් මුස්‌ලිම් වෙළෙන්දකු සතුව තිබූ මනරම් භූමි භාගයක්‌ රත්වත්තේ දිශාවට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය විය. ඒ ඔහුගෙ අශ්ව ගාල තැනවීමටයි. මහවලතැන්න පරපුර සතුව පැවති තන්ජම නින්දගම ආශ්‍රිත ඉඩමකට හුවමාරු කොට බළන්ගොඩ කඩ මණ්‌ඩියේ ඉඩම ලබා ගන්නට දිශාවට හැකිවුණි. පසුකලෙක බළන්ගොඩ නගරයේ රත්වත්තේ වලව්ව ඉදිවන්නේ මේ භූමිභාගයේය.
මුස්‌ලිම්වරු දහනව වන සියවසේ අග භාගයේ තන්ජමට ගොස්‌ කංසා වෙළෙ¹ම හා දඩමස්‌ වෙළෙදාම ජයටම කරගෙන යමින් සිටියහ. අපවත් වී වදාළ පූජ්‍ය විකිළියේ නාරද හිමියන් ඒ පුවත සඳහන් කරන්නේ මෙසේය. මෙයට වසර හැත්තෑවකට අසූවකට අතර කාලයෙහි බින්තැන්නේ සිට බෝවත්ත දක්‌වා අලි කොටි වලස්‌ ආදී වන සතුන් බහුලව ගැවසුණු අතර මොලමුරේ දක්‌වාම එය එසේ විය. බළන්ගොඩ සිට යැම සඳහා එකම මඟ වූයේ බෝවත්ත දක්‌වා වැටී තිබූ කරත්ත පාරයි. තන්ජමට හා කල්තොට දක්‌වා යා යුතු නම් බෝවත්තේ සිට කෙරතල දෙනිපිටිය හරහා තන්ජමට ඇති ගම් සභා පාරෙන් යායුතු විය. එකල මස්‌තම් නම් මුස්‌ලිම් භක්‌තිකයෙක්‌ කූරගලට ගොස්‌ හිටුවන්ගල ගල්ගෙයි නතරව සිට ඒ ප්‍රදේශයේ කංසා වවා ඒවා බළන්ගොඩට ගෙන ගොස්‌ විකුණමින් සිටියේය.
නාරද හිමියන් පවසන පරිදි 1922 වන විට මුස්‌ලිම්වරු කූරගල ගල්ගෙවල්වල ස්‌ථිරව පදිංචිව සිටියහ. ගම්මුලාදැනිවරු මේ ප්‍රදේශයේ සැරිසරන කල්හි මුස්‌ලිම්වරු ගල්ලෙන්වල තිබූ බුදු පිළිම කඩා බිඳ දමදින් සිටිය ආකාරය දැක ගන්නට හැකි විය.
මේ පිළිබඳ එම්. ජී. බ්‍රාහ්මණහාමි නැති ආරච්චිවරයා ඉහළට රපෝර්තු කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක්‌ වශයෙන් ඔවුන්ගේ ඉදිකිරීම් ඉවත් කරන ලෙස නියෝග ලැබුණි. එම ප්‍රදේශය භාරව සිටි මුල්ගම කෝරළේ මහත්මයාගේ රාජකාරි දිනපොතේ එම නියෝගය දක්‌වා ඇත්තේ මෙලෙසය.
කල්තොට ආරච්චි නමටයි… අලි මස්‌තාන් විසින් කූරගල අලුතෙන් සාදා තිබෙන පැල නොහොත් ගේ වහාම කඩා දමා එය කළ බව රපෝර්තු කරනු.
දහඅට වන ශත වර්ෂයේ අවසාන භාගයේ සිට තන්ජම අවට නීති විරෝධී ව්‍යාපාර කළ මුස්‌ලිම්වරුන්ට කූරගල වැදගත් වන්නට වූයේ එහි තිබූ හාස්‌කම් දැනගන්නට ලැබීමෙන් යයි සිතිය හැකිය. වෙසෙසින්ම ශ්‍රී පාද වන්දනාව ගැන ඔවුහු උනන්දු වූහ. ප්‍රධාන ශ්‍රීපාද ස්‌ථානයට විකල්ප වශයෙන් කූරගල පූජ්‍ය ස්‌ථානය වැදගත් මුස්‌ලිම් සිද්ධස්‌ථානයක්‌ ලෙසට වර්ධනය කරලීම ඔවුන්ගේ අරමුණ විය. 1923 දී ඔවුන්ගේ තාවකාලික පැල ඉවත් කර ගැනීමට සිදු වූවද 1930 පමණ වන විට මුස්‌ලිම් පල්ලියක්‌ මෙහි තාවකාලිකව අටවා ගැනීමට හැකි විය. එම තීරණය ගන්නා ලද්දේ බළන්ගොඩ ගොරොක්‌ගහමඩ පල්ලියේ දී බව පූජ්‍ය විකිළියේ නාරද හිමියන් සටහන් කර තිබේ. 1968-07-15 දින නිකුත් කරන ලද දµaතර් ජෙයිලානි ගයිඩ් නම් ඔවුන්ගේ මග පෙන්වීම් පත්‍රිකාවේ සඳහන් පරිදි කූරගල මුස්‌ලිම් දේවස්‌ථානයක්‌ බවට පත්වී ඇත්තේ එකොලොස්‌වන ශත වර්ෂයේදීය. 10 වන සියවසේ අරාබි අක්‌ෂර මෙම ස්‌ථානයේ තිබෙන බවද ඔවුන් සඳහන් කර ඇත. මස්‌තාන් වැනි සාන්තුවරයන්ද අෂාම් අබ්දුල් නමැති දේශාටකයාද මෙහි හිඳ භාවනා කළ බව මේ ප්‍රකාශනයේ සඳහන් වේ.
හිටුවන්ගල පතන හිටුවන්ගල වත්ත කූරගල පතන නම් ලත් අක්‌කර 33 පර්චස්‌ 23 ක්‌ වූ මේ ගල්ලෙන් සංකීර්ණය 1971 අගෝස්‌තු 11 දින පුරාවිද්‍යා රක්‍ෂිතයක්‌ ලෙසට ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. ක්‍රි.පූ. දෙවනි සියවසට අයත් බ්‍රාහ්මී සෙල්ලිපි සහිත මෙම පූජ්‍ය ස්‌ථානය රහතුන් වහන්සේලා වැඩ සිටි තපෝ භූමියක්‌ වශයෙන් හඳුනාගන්නා ලද්දේ පූජ්‍ය විකිළියේ නාරද, පූජ්‍ය කිරිඇල්ලේ ඥාණවිමල යන නායක හිමිවරුන් ගේ අප්‍රතිහත ධෛර්ය නිසාවෙනි. චාර්ල්ස්‌ ගොඩකුඹුර පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්‌තුමා මෙම නිගමනයන් ස්‌ථිර කරන ලද්දේ වුවද මිථ්‍යා ඉතිහාසයකින් රැවටීමට පත් දේශපාලකයන් ගේ මැදිහත් වීම මත මෙහි අනවසර ඉදිකිරීම් දිගටම සිදුවුණි.
කූරගල බුදුගල ලංකා පබ්බතය සහ ගල්ටැම්යාය නමින් ආරාම සංකීර්ණ රාශියක්‌ දුරාතීතයේ සිටම මේ ප්‍රදේශයේ පිහිටා තිබිණි. පැරණි කුරුදියවල විහාරය වශයෙන් හඳුනා ගත හැක්‌කේ ගල්ටැම් යායයි. පලුගහවැවව නම් දැනට කැඩී ඇති වැව් බැම්ම හරහා කුරුදියවල විහාරයටත් එතනින් ගල් ඇතිරූ පාරක්‌ ඔස්‌සේ කූරගල දෙසටත් පාරක්‌ තිබූ බව පැරන්නෝ කියති. මේ කුරුදියවල විහාරය අනුරාධපුර යුගයේ ඉදිවූ පංචාවාස ආරාමයෙකි. ලංකා පබ්බතයේ වටිනා සෙල්ලිපි දෙකක්‌ පිහිටා තිබෙන අතර බුදුගල ආරාමයේ ද පධානඝර නොහොත් පියන්ගල් දක්‌නට ඇත. මේ සියලු සිද්ධස්‌ථාන ඉතිහාසයේ යුග ගණනාවකදී සංවර්ධනයට පත්ව කෝට්‌ටේ යුගයේදී එකම ආරාම සංකීර්ණයක්‌ බවට පත්වුණු ආකාරය අධ්‍යයනය කළ හැකිය. යුරෝපීයන්ගේ යටත් විජිත සමයේදී මේ ස්‌ථානය වනගත වන්නට ඇති බවද කල්පනා කළ හැකිය.
මෙම ආරාම සංකීර්ණයේ පැරණිතම ස්‌ථානය කූරගලයි. එහි තිබෙන සෙල් ලිපි ක්‍රි.පූ. දෙවනි සියවසට අයත් ලෙසට සලකන නමුත් බෞද්ධ සිද්ධස්‌ථානයක්‌ වශයෙන් එය ස්‌ථාපිතව ඇත්තේ බුදුන් වහන්සේගේ ලංකාගමනය සිදුවූ අවස්‌ථාවේදී බවට සාධක පවතී. බුදුන් වහන්සේ තෙවෙනි වර ලංකාවට වැඩිය ගමනේදී සමන් දෙවියන්ගේ ආරාධනය පරිදි සමන්ත කූඨ මස්‌තකයේ ශ්‍රී පාද ලාංඡනය පිහිටුවීම පිළිබඳව සඳහන් වන නමුත් ජන ප්‍රවාදයන්ට අනුව මහියංගණයට පැමිණීමට ද ප්‍රථම බුදුන් වහන්සේ මුහුදු යාත්‍රාවකින් ලංකාවේ වයඹ මුහුදු තීරයට වැඩම කොට ඇත්තල මක්‌කම නම් ස්‌ථානයේ ප්‍රථම ශ්‍රී පාද සටහන තබා ඇත. මෙය සිද්ධ වූයේ රාක්‌ෂ ගෝත්‍රිකයන්ගේ ආරාධනය පරිදි බව සඳහන්ය. ඒ අනුව ලංකාවේ ශ්‍රී පාද වන්දනාව ඇතිවූයේ යයි මතයෙකි.
කූරගල ද රාක්‍ෂ ගෝත්‍රිකයන්ගේ වාස භවනයෙකි. ඔවුහු තෙරුවන් සරණ යැමෙන් පසුව එහි ගල්ලෙන් භාවනායෝගී රහතුන් වහන්සේලාට පූජා කොට ඇත. එසේම සිරිපතුල් ලාංඡනයක්‌ද එහි පිහිටුවා වැඳුම් පිදුම් කරන්නට ආරම්භ කොට ඇත. කූරගල ආශ්‍රිත ජන ප්‍රවාද ජන කවිවල සඳහන් වන ආකාරයට සමන් පව්වට බුදුන් වහන්සේ වැඩිය ගමනේදී දිවා විහරණය පිණිස කූරගලට වැඩම කොට ඇත. ඒ සමන් දෙවියන්ගේ ආරාධනයෙනි. එම නිසා මෙම ස්‌ථානය දිවා ගුහාව යනුවෙන්ද නමක්‌ දිනා තිබේ.
අනුරාධපුර යුගයේදී සංවර්ධනය වූ බුදුගල පියන් ගල් ආරාමයේ මෙම ජන ප්‍රවාද තහවුරු කරන සලකුණු කීපයක්‌ ඇත. ඉන් පළමුවැන්න එහි පහළ මළුවේ බෝධියට නුදුරින් ගල් කණුවක සටහන්ව තිබේ. සංඛයක හැඩය ගත් එහි එක රූපයක්‌ ගුවන් යානාවක හැඩයක්‌ ගනී. දෙවැන්නේ ඇත්තේ සිරිපතුල් ලකුණයි. තිස්‌ දෙකෙන් කියෑවෙන්නේ සිරිපතුල් දෙකක්‌ ඇති බවයි. තුන් වැන්න සවස්‌තිකයයි. එය රාක්‍ෂ ගෝත්‍රිකයන්ගේ ගෝරා පසලම නම් සංකේතයයි. පළමු සලකුණත් දෙවැන්නත් අතර තිබෙන රේඛා චිත්‍රය එක වරම හඳුනා ගන්නට බැරි වූවද කූරගල ජන කවි අතර ඇති එක්‌ කවියෙකින් එයට අවශ්‍ය අරුත දිය හැකි යයි සිතමි.
තාරක අසුරා පෙරළු ගල යට කෙටුව සිරිපද පත්ම සටහන සැමට නොපෙනේ යයි සඳහන් කවි පදය අනුව කුහර ගල උමං මාර්ගයේ දමා වසා ඇති සිරි පතුල මෙයින් සංකේතවත් වන්නේ යයි සිතමි. සටහනේ දක්‌වා ඇත්තේ ඒ උමං මාර්ගයයි.
සපරගමු බින්තැන්නේ සිට වන්දනාවට එක්‌වෙන ජන සමූහයා බුදුගල මේ සංකේතය දැක ශ්‍රද්ධා භක්‌තියෙන් පිරී ඉතිරී ගොස්‌ සාධු සාධු කියමින් කූරගල කරුණා කරන්නට ඇති බව කල්පනා කරන්නට හැකිය. ඒ සිංහල බෞද්ධ සංස්‌කෘතියෙන් හික්‌ම වූ සාධු පිළිවෙතයි. අන්‍යාගමිකයන්ගේ යකුළු පහරකට හෝ මිථ්‍යා මතවාදයකට එම හැදියාව වෙනස්‌ කළ නොහැකි බව ඉතිහාසය විසින් අපට පසක්‌ කොට දී තිබෙන බව අවසන් වශයෙන් සටහන් කළ යුතුව තිබේ.
මතුගම සෙනෙවිරුවන්
කූරගල ඓතිහාසික බෞද්ධ පුදබිම
බලංගොඩ නගරයේ සිට කල්තොට දක්වා දිවෙන මාර්ගයේ දාහතර (14) වැනි සැතපුම් කණුව පසුකරත්ම තන්ජන්තැන්න මංගර දේවාලයට ආසන්නව දකුණු දෙසට විහිදුන මාවතේ සැතපුම් භාගයක් පමණ ඉදිරියට ගිය පසු කූරගල ගල් තලාව හමුවේ. මෙම “කූරගල ගල‍්ලෙන් තපෝවන ආරණ්‍ය සේනාසනය” ශ්‍රී ලංකා පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව සතු රක්ෂිත භූමියකි. එමෙන්ම අතීතයේ විසූ බලංගොඩ මානවයාගේ නිජබිම වශයෙන් පැවති ගල්ලෙන් හා ගල් ගුහා ආශ්‍රිත වන ගත ප්‍රදේශයකි. මෙම ස්ථානය පොදුවේ කූරගල ලෙස හැඳින්වූවද මෙය පර්වත ශිඛර දෙකකින් සමන්විත අතර එය කූරගල හා හිටුවන්ගලයි. බලංගොඩ සානුව සීමාන්තරයේ මෙය පිහිටි අතර කූරගල වන පියස කඳුරට වියළි කලාපීය වෘක්ෂලතා කලාපයට අයත් වේ. එහෙත් තෙත් හා වියළි සංක්‍රාන්තීය කලාපයක අවසාන සීමාවේ මෙය පිහිටා ඇති බැවින් අවුරුද්දේ වැඩි කාලයක් වියළි දේශගුණයක් පවතින නිසා තද වියළි කර්කශ බවක් ගතට දැනේ. මෙහි වැඩී ඇති ශාඛ කඳුරට වියළි කලාපීය ශුෂ්ක දේශගුණයට ඔරොත්තු දෙන තද අරටුව සහිත ඒවාය. එනම් හොර, කීන, පළු, වීර, බුරුත, නැඳුන්, හල්මිල්ල, කැටකෑල්ල වැනි වටිනා වෘක්ෂලතා මෙන්ම කටු පඳුරු හා තෘණ තලා වර්ගයට අයත් අඩි 02 පමණ උස්වූ මානන් පඳුරුද බහුලව දක්නට ලැබේ. එසේම අරළු, බුළු, නෙල්ලි, ගම්මාලු, රසකිඳ, බිම්කොහොඹ වැනි වටිනා ඖෂධීය ශාක පැළෑටි හා වෘක්ෂලතා ද මේ කලාපයේ දුලභ නොවේ. බෙල්ලන්ගල වනරතන මේ වෘක්ෂලතාවන්ට ප්‍රසිද්ධය.
කූරගල පර්වතයේ සිට අවට නරඹන විට උඩවලව හා චන්ද්‍රිකා වැව ජල එකතුව මුහුදු සිතිජය ලෙස දිස්වේ. ගිණිකොණ දෙසින් බිඳුනු මංකඩ හා හම්බෙගමුව සුවිශාල වැව් දෙක දිස්වෙන අතර ඊසාන දෙසින් හපුතලේ කඳු පන්තිය හා කොස්ලන්ද සානුව දිස්වේ. හපුතලේ, ඇල්ල, වැල්ලවාය හා කොස්ලන්ද, බෙරගල මහා මාර්ගය දිගේ ඇති පහන් කණු ආලෝකයෙන් දිස්වෙන සුන්දර දර්ශනය නැරඹීමට බොහෝ අය ප්‍රියතාවයක් දක්වයි. එසේම මේ බිම මැදින් සුන්දරව ගලා යන වලවේ නදිය හා එහි අතු ගංඟා මේ ප්‍රදේශයේ ජීව නාලියයි. මේ හා සම්බන්ධ දිය ඉනි ඇල්ල හා දූවිලි ඇල්ල විනෝදකාමීන්ගේ නිවාඩු නිකේතන බවට පත්ව ඇත. මේ සුන්දර මනස්කාන්ත දර්ශනය ශ්‍රී ලංකා‍වේ ස්වාභාවික පරිසර නිර්මාණයේ අග්‍රගන්‍ය ඵලයකි.
ලක්දිව රත්නපුර, බලංගොඩ ප්‍රදේශයේ පිහිටි කූරගල කියන්නෙ ලක්වැසි බෞද්ධයන්ට ඉතාමත් වැදගත් තැනක්.මෙම කූරගල වන පියස බෞද්ධ ආගමික සිද්ධස්ථානයක්ද වේ. බෞද්ධ බැතිමතුන් එය බුදුන් වහන්සේගේ පාද ස්පර්ශය ලත් පුන්‍ය භූමියක් වශයෙන් සලකා වන්දනාමාන කරනු ලැබේ. ගෞතම බුදුන් වැඩි දිවාගුහාවද මෙම කූරගල යැයි ඇතැමෙක් පවසති.
ඉතිහාසයේ විවිධ අවස්ථාවන් වලදී කූරගල ගැන අහන්න ලැබෙනවා. විටෙක එය රාවන රජ්ජුරුවන්ගේ ඉන්ද්‍රගිරි පර්වතය ලෙස හැඳින්වෙනවා. වළගම්බා රජ සමයේ රාජ්‍ය පැහැරගත් ආක්‍රමණිකයන්ට විරුද්ධව වළගම්බා රජු කලක් කූරගලදී සේනා රැස් කළේලු.  වසර දහස් ගණනක් ඈත අතීතයේ අසුර නායකයන් විසූ අසුර රාජධානියක් කූරගල විය. එමෙන්ම ගෞතම බුදුන් වැඩි දිවාගුහාවද මෙම කූරගල යැයි ඇතැමෙක් පවසති.
ජන ප්‍රවාදයේ එන පරිදි රාවනා රජු හට කදු ශිඛරයන්හි ගොඩනගන ලද ගිරි රාජ්‍යය 7 ක් තිබුනේ යැයි විශ්වාසයක් පවතී. එම රාජ්‍ය අතරම වර්ථමාන කූරගල ද අයත් ව පැවති බව කියවේ. එය නමින් “ඉන්ද්‍රාගිරි රාජ්‍ය” ලෙසින් ප්‍රචලිතයරාවනා රජු ඉන්දියාවේ සීතා කුමාරිය පැහැරගෙන ඒමත් ඇය සොයාගෙන රාමකුමරු ලක්ෂ්මන් හා හනුමන්තා ඇතුළු පිරිසක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි බවත් වාල්මිකීගේ රාමායනයේ එන අපූරු කතා වස්තුවකි. මෙම රාම රාවනා යුද්ධයේදී රාවනාගේ අධර්මිෂ්ඨ කුරිරු පාලනය නොරිස්සූ ඔහුගේ මලනුවන් වූ විශීෂන රාමට උදව් කළ බව රාමායනයේ එයි. රාම විසින් රාවනා පරාජය කොට සීතාත් සමඟ යිලි ඉන්දිය‍ාවට යන විට වර්ථමාන කූරගල හෙවත් එවකට ඉන්ද්‍රාගිරි රාජ්‍යය තමන්ට ලබාදුන් උපකාරයන්ට කෘත ගුණ සැලකීමක් වශයෙන් විභීෂනට ප්‍රදානය කළ බවත් සඳහන් වේ. දිවයිනේ දසත විසිරී ඇති ගල්ලෙන් පිහිටි භූමි හා සම්බන්ධව වලගම්බා රජුගේ නාමය ප්‍රචලිතය. කූරගල කන්දේද වලගම්බා රජු සැග වි සිට සේනා සංවිධානය කළ බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ.
මේ කෙසේ වෙතත් කූරගල ඈත අතීතයෙට උරුම කම් කියන බව නම් සක්සුදක් සේ විශ්වාසය. මෙම ඓතිහාසික වැදගත්කම හේතුවෙන් කූරගල වර්ථමානයේ පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයක් ලෙසින් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත. මෙම ස්ථානයට කූරගල යන නාමය පටබැදීමද කුහර සිහිත උමං ගුහාව ‍ෙහ්තු වී ඇත. මෙහි අදුරු ගල් ගුහාව ‍ෙකළවර බාහිරට විවර වන කුහරයකි. මෙම කුහරය හේතුවෙන් මෙම ස්ථානයට “කුහරගල” ලෙසින් ගැමියන් අතර ව්‍යවහරිකව පැවත ඇත. මෙම නාමය පසුව කූරගල වූවේ යයිද විශ්වාස කරති. මෙම කූරගල පිහිටි භූමියේ නටඹුන් වි ගිය අඩි 10 ක් පමණ උසින් යුත් ගඩොලින් නිමවා ඇති චෛත්‍ය මෙන්ම එම ස්ථානයට වයඹ දෙසින් පිහිටි ගිරි හිසක් මතදී නටඹුන් වූ ‍ෙඑතිහාසික නස්ඨාව‍ශේෂ දැකබලාගත හැකිය.
එහෙත් වර්තමානයේ මෙම පුදබිම මුස්ලිම් ලබ්ධිකයන් විසින් ආක්‍රමණය කර ඇති අයුරු ඉතාම කණගාටුදයකය. (අද වන විට එය නිදහස් කර ගැනීමට කටයුතු කර ඇත.)
කූරගල නැමැති බෞද්ධයන්ගේ ඓතිහාසික පුදබිමට රිංගා ගෙන පුරාන නෂ්ටවශේෂ නසමින් කූරගල මුස්ලිම් කොළනියක් කිරිමට අර ඇන්ද ඉස්ලාම් අන්තවාදින්ට එතනින් ඉවත් වෙන්නැයි යන නීතිමය අණ නිකුත් වී බොහෝ කාලයකි. ඒත් ඔවුන් ගියේ නැත.ඓතිහාසික කූරගල බෞද්ධ පුදබිම තුළ නීත්‍යානුකූල නොවන ලෙස අනවසරයෙන් මුස්ලිම් ආක‍්‍රමණික පිරිස් විසින් ඉදිකර ඇති ගොඩනැ`ගිලි හා මුස්ලිම් පල්ලි ඉවත් කර ගන්නා ලෙසට පූජ්‍ය කොළොන්නේ සිරි ශාන්ත විජය හිමි ඇතුළු පිරිසක් විසින් ගොනුකළ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් විභාග කළ ශ‍්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම 2009 ජනවාරී 29  දින ලබාදුන් තීන්දුව අනුව කටයුතු කිරීමට පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් ජනරාල් වරයා අසමත් විය.
මෙම තීන්දුව අනුව කූරගල ආක‍්‍රමණය පෙත්සම්කරුවන්ගේ මෙන්ම සමස්ත බෞද්ධ ජනතාවගේද මූලික අයිතින් අහෝසි කිරීමක් බවට පැහැදිලි තීන්දුවක් මානව හිමිකම් කොමිසම විසින් ප‍්‍රකාශයට පත් කර තිබේ. එම තීන්දුව ක‍්‍රියාත්මක කිරීම පසෙක තබා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් ජනරාල් විසින් මැයි 3 දා අගතියට පත් පාර්ශවය හා වගඋත්තරකාර පාර්ශවය කැ`දවා සාම සාකච්ඡුාවක් පවත්වා තිබේ. පැහැදිලි තීන්දුවක් තිබියදී එය අධිකරණය වෙත ඉදිරිපත්කර එම තීන්දුව ක‍්‍රියාත්මක කරනවා වෙනුවට පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් ජනරාල් වරයා සාමසාකච්ඡුා පවත්වන්නේ කාගේ උවමනාවටද යන සැකය බොදු ජනතාව තුළ ඇති වී තිබේ.පසුගිය සතියේ මුස්ලිම් කණඩායමක් සාකච්ඡුා මේසයට ආවේ යන්ඩ නොවේ. අපි දෙගොල්ලම මෙතන වන්දනාමාන කරමු යන වංචනික අදහස ඉදිරිපත් කිරිමේ අරමුණ ඇතිවයි. ආගමික සහජිවනය යන මාතෘකාව යටතේ රටෙ කෙරෙන්නේ මේකයි. බෞද්ධයාව මුලාකරන අන්‍යාගමිකයෝ තමන්ගේ වැඬේ කරගනිති.
මෙම සාකච්ඡුාවට පූජ්‍ය කොළොන්නේ සිරිශාන්ත හිමි ඇතුළු බෞද්ධ සංවිධාන කිහිපයක නියෝජිතයින්ද (මානව හිමිකම් පෙත්සම් පැමිණිලි පාර්ශවය* මුස්ලිම් ආක‍්‍රමණිකයන් වෙනුවෙන් බස්නාහිර පළාත් ආණ්ඩුකාර අලෙවි මව්ලානා, පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රී ඒ.එච්.එම්. අශ්වර්, මියගිය අමාත්‍ය අබුසාලි මහතාගේ දියණිය ඇතුළු නියෝජිත පිරිසක්ද සහභාගි වී ඇත.
යුදාගම බිහිවී ඇත්්තේ යුද්ධයෙනි. මෝසස් යටතේ මිසරයෙන් පිටවු ඊශ‍්‍රායල්වරු දේශයක් ගොඩනගා ගන්ඩ දේශයක් යටත් කරපු හැටි බයිබලයේ විස්තරව ඇත.  යුද්ධකර  රටවල් යටත් කිරිම පිළිබඳ දිගු ඉතිහාසයෙන් ක‍්‍රිස්තියානි හා ඉස්ලාම් ආගම් දෙකම පොහොසත්ය.   මෙම ආගම් දෙක මුල්වී යුද්ධකර විනාශකරන ලද මනුෂ්‍යයන්ගේ ප‍්‍රමාණය ගණන් බිලියන ගණනකිි. අනි්තමට ලොව බලවතුන් වු මෙම ආගම් දෙක ගැටෙන්ට වුනි. කුරුස යුද්ධය එහි අවස්ථාවකි.  තවමත් ලොව පුරාම ඉස්ලාම් ක‍්‍රිස්තියානි යුද්ධය සිදුවේ. එය තැනක විවෘතවම සිදුවේ. තව තැනක ශිතල යුද්ධයකි.
බෞද්ධයන් ආගම පැතිරවිම සඳහා යුද්ධකර නැත.  බෞද්ධයෝ ආගමික ආක‍්‍රමණ නමින් දෙයක් නොදනිති. නොකරති. නොසිතති. එහෙත් බෞද්යන් බුදුසසුන හා බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන නොයෙකුත් විදිහට ආක‍්‍රමණය කෙරේ. කූරගල ප‍්‍රසිද්ධ සිද්ධියකි. ප‍්‍රසිද්ධ නැති සිද්ධි රාශියකි.
කූරගල බොද්ධාරාමය පිළිබදව තවදුරටත්
බලංගොඩ සිට කල්තොට මාර්ගයේ කි.මි. 21 පැමිණි තැන තංජන්තැන්න හමුවේ. තංජන්තැන්න පාසල ඉදිරයෙන් දකුණු දෙසට කි.මි. 1 ½ ක් පමණ ගිය තැන කුරගල කන්ද පාමුලට ළගා විය හැක. කූරගල මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 1000 ක් පමණ ඉහලින් පිහිටි උස ගල් සිඛර කීපයකින් සැදුම්ලත් සුන්දර ස්ථානයකි. කදු ශිඛරයද රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය තුල සංචාරය කරනා අය හට තරණය කළ හැකි අති රමණීය පාරිසරික හා ඓතිහාසික වැදගත් කමින් යුතු ස්ථානයකි.
ජන ප්‍රවාදයේ එන පරිදි රාවනා රජු හට කදු ශිඛරයන්හි ගොඩනගන ලද ගිරි රාජ්‍යය 7 ක් තිබුනේ යැයි විශ්වාසයක් පවතී. එම රාජ්‍ය අතරම වර්ථමාන කූරගල ද අයත් ව පැවති බව කියවේ. එය නමින් “ඉන්ද්‍රාගිරි රාජ්‍ය” ලෙසින් ප්‍රචලිතය.
රාවනා රජු ඉන්දියාවේ සීතා කුමාරිය පැහැරගෙන ඒමත් ඇය සොයාගෙන රාමකුමරු ලක්ෂ්මන් හා හනුමන්තා ඇතුළු පිරිසක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි බවත් වාල්මිකීගේ රාමායනයේ එන අපූරු කතා වස්තුවකි. මෙම රාම රාවනා යුද්ධයේදී රාවනාගේ අධර්මිෂ්ඨ කුරිරු පාලනය නොරිස්සූ ඔහුගේ මලනුවන් වූ විශීෂන රාමට උදව් කළ බව රාමායනයේ එයි. රාම විසින් රාවනා පරාජය කොට සීතාත් සමඟ යිලි ඉන්දිය‍ාවට යන විට වර්ථමාන කූරගල හෙවත් එවකට ඉන්ද්‍රාගිරි රාජ්‍යය තමන්ට ලබාදුන් උපකාරයන්ට කෘත ගුණ සැලකීමක් වශයෙන් විභීෂනට ප්‍රදානය කළ බවත් සඳහන් වේ. දිවයිනේ දසත විසිරී ඇති ගල්ලෙන් පිහිටි භූමි හා සම්බන්ධව වලගම්බා රජුගේ නාමය ප්‍රචලිතය. කූරගල කන්දේද වලගම්බා රජු සැග වි සිට සේනා සංවිධානය කළ බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ.
මේ කෙසේ වෙතත් කූරගල ඈත අතීතයෙට උරුම කම් කියන බව නම් සක්සුදක් සේ විශ්වාසය. මෙම ඓතිහාසික වැදගත්කම හේතුවෙන් කූරගල වර්ථමානයේ පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයක් ලෙසින් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත. මෙම ස්ථානයට කූරගල යන නාමය පටබැදීමද කුහර සිහිත උමං ගුහාව ‍ෙහ්තු වී ඇත. මෙහි අදුරු ගල් ගුහාව ‍ෙකළවර බාහිරට විවර වන කුහරයකි. මෙම කුහරය හේතුවෙන් මෙම ස්ථානයට “කුහරගල” ලෙසින් ගැමියන් අතර ව්‍යවහරිකව පැවත ඇත. මෙම නාමය පසුව කූරගල වූවේ යයිද විශ්වාස කරති. මෙම කූරගල පිහිටි භූමියේ නටඹුන් වි ගිය අඩි 10 ක් පමණ උසින් යුත් ගඩොලින් නිමවා ඇති චෛත්‍ය මෙන්ම එම ස්ථානයට වයඹ දෙසින් පිහිටි ගිරි හිසක් මතදී නටඹුන් වූ ‍ෙඑතිහාසික නස්ඨාව‍ශේෂ දැකබලාගත හැකිය.
දැනට මෙම භූමි සීම‍ාව තුල ස්වභාවික ගල් ලෙන් 30-40 ක් පමණ පිහිටා ඇත. ඉන් කීපයක් කටාරම් කොටා ඇත. නැව්ගල පාමුල ඇති විශාල ගල් ලෙනේ කටාරමට මදක් පහලින් නාග ලකුණක් ඇත. විශාල ගල්ලෙනක් වන මෙහි අවහිරයකින් තොරව මිනිසුන් 2000-3000 කට පමණ විසිය හැකිය. මීට වසර 50 ක් පමණ ඉහත මේ ආශ්‍රතව විශාල කලුගල් උලුවස්සසක්ද තිබී ඇතත් වර්ථමාන යේ එවැන්නක් දැක ගැනීමට නොමැත. මේ සියළු කාරනා හමුවේ එළඹිය හැකි නිගමනය නම් මෙම ස්ථානය අතීතයේ සශ්‍රීක බෞද්ධ පුදබිමක්ව පැවති බවය. මේ පිළිබඳව තතුදත් පිරිස් පෙන්වා දෙන පරිදි අතීතයේ මෙහි රහතන් වහන්සේලා වාසය කර ඇත.
කූරගල කදුවැටිය පිළිබඳව ඇති ඓතිහාසික වැදගත් කමට නොදෙවෙනි මට්ටමකින් ඒ හා බැදුණු පාරිසරික අගයද කැපී පෙනෙයි. කූරගල කන්දේ සිට අවට බැලූ විට පෙනෙන දර්ශනය ඉතාමත් සුන්දරය. කදු මුදුනේ සිට දකුණු දෙසින් පෙනෙන කල්තොට, වැලිපොතයාය, මැදබැද්ද යන ප්‍රදේශ මෙන්ම ඊට ඈතින් පෙනෙන හම්බෙගමුව ප්‍රදේශයද උඩවලව වනෝද්‍යානයේ උතුරු ප්‍රදේශය හා උඩවලව ජලාශයද නෙතට රසදුනකි. කන්ද පාමුල රූස්ස ගස්වලින් වැසනු වන ගොල්ලෑව අතරින් කිරි බුබුලක් ලෙසින් පෙනෙන වැලි පොත යාය සමීපයේ පිහිටි බුදුගල චෛත්‍ය ඈත සිට බලන්නෙකුට වුවද පහන් සිතක් පහල කිරීමට තරම් සමත් වෙයි. පහලින් පෙනෙන බුදුගල හා කූරගල අතර අතීත සම්බන්ධතාවයක් තිබී ඇත. අතතීතයේ කල්තොට රාජධානිය පැවති යුගයේදී පරසතුරු ආක්‍රමන අවස්ථාවන් හිදී බුදුගල සිට කූරගලට රහස් වන මගක් ඔස්සේ පිරිස පැමිණ දිවි ගලවාගෙන ඇත. සමහරුන් විශ්වාස කරන පරිදි කූරගල කන්දේ සිට බුදුලගලට රහස් උමගක්ද තිබී ඇත. කූරගල කන්ද හා සම්බන්ධයෙන් බෞද්ධ සංස්කෘතික පසුබිමක් පැවතියද එහි වර්ථමාන අධිකාරිතවය මුස්ලිම් ආගමිකයන් සතුව පවතී. ඔවුහු මෙම ස්ථානයට ඩොෆිටර් ජොලානි (Dafter Jailany) ලෙසින් ව්‍යවහාර කරනු ලබති. මෙයට පසුබිම් වූ සිද්ධියක් ලෙස ක්‍රි.ව. 510 සිට 521 දක්වා ඩොෆිටර් අබ්දුල් කාදර් ජොලානි නම් පූජකවරයෙක් මෙහි වාසය කිරීම ඔවුහු පෙන්වා දෙති. බැගිඩෑන් නුවර සිට මෙහි පැමිණි ඔහු අල්ලා දෙවියන්ගේ මුණුපුරෙකු ලෙසින්ද මුස්ලිම් ආගමිකයෝ විශ්වාස කරති. කූරගල පිහිටි උමං ගුහාව අල්ලා දෙවියන් ස්වර්ගයට ගිය ස්ථානයය. ඔවුහු අතර විශ්වාසයක් පවතී. මෙහි පැමිණ මුස්ලිම් ජාතිකයෝ තමන් මොහිදී භාරයක් වුවහොත් එය අනිවාර්යයෙන්ම ඉස්ඨ සිද්ධ වන බව තරයේ විශ්වාස කරති. සෑම වසරකම ජූලි මාසයේ සහ අගෝස්තු මාසයෙහි මේ ස්ථානය මුස්ලිම් ජාතිකයන්ගෙන් පිරී ඉතිරී යනුයේ ජූලි 03 පැවැත්වෙන පල්ලියේ කොඩි එසවී‍ෙම් උත්සවය හා අගොස්තු මස 04 -05 දිනයන් හී පැවැත්වෙන පල්ලියේ අවසන් උත්සවය හේත කොටගෙනය. අගොස්තු මස උත්සවයට දිවයිනේ නන්දෙසින් මුස්ලිම් ජාතිකයෝ 10,000, – 15,000 පමණ ප්‍රමාණයක් පැමිණෙති. කූරගල කන්ද සීමාව සහ සම්බන්ධව ආගමික ඓතිහාසික වැදගත්කම හා සමානම අගයකින් මෙහි ජෛව විද්‍යාත්මක පාරිසරික අගයද ඉහල මට්ටමක පවතී. කූරගල කන්දේ තුරු ගොමුව එහි පහත් ප්‍රදේශ වල දිය සීරාව හා එම ප්‍රදේශයනහි ගලා යන දිය දහරාවන් හී පැවැත්මට බෙහෙවින්ම ඉවහල් වේ. වැසි සමයේ කූරගල හරිත වර්ණයෙන් වැසී ගත් තුරුලිය හා පවිත්‍ර ජල ධාරාවන්ගෙන් පෝෂිත වූවද ජුනි – අගෝස්තු අතර වියලි කාලයන්හි කදුවැටිය වියලි කර්කෂ පොලවකට හා හේඩැලි වී ගිය ගස්වැල් වලට සීම‍ා වේ. මෙම ක‍ාලයට මෙහි සිත් සසල කරවන සුළු පරිසර හානිකර ක්‍රියා දැක ගත හැකිය. ඉවක් බවක් නොමැතිව සිදු කරන වනාන්තර ගිනිතැබීම් හා ඒ අතුරින් ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගනී.
කූරගල කන්දේ අතිතයේ වන සතුන්ට හොද නිවහනක් වී ඇත. වල් හරකුන්, මුවන්, ගොනුන් පමණක් නොව අලි ඇතුන්ද මෙහි වාසය කර ඇත. වර්ථමානයේ මෙහි මෙම සතුන් දැක ගැනීම අතිශය දුර්ලභ අතර වැලිමුවෝ, හාවන්, ඉත්තෑවන් වැනි සත්ව විශේෂ මෙහි සිටින බව වාර්ථා වේ. කදු සීමව තුල දැක ගත හැකි ගස් වර්ග අතර බුරුත, කෝන් දැවිලෝලු, කොහොඔ, තෙළඹු, කර යනාදි ගස් ප්‍රමුඛ වේ. වනාන්තර එලි පෙහෙලි වී ගිය තැන් වල සරුවට වැඩී ඇති ඉලුක් පදුරු මෙහි බහුලව දැක ගත හැක. රාවනාගේ “ඉන්ද්‍රාගිරි” රාජ්‍ය හෙවත් කූරගල ඓතිහාසික හා පාරිසරික අගයෙන් අනූන වැදගත් ස්ථානයකි. පරිසිරය, වනජීවීන් මෙන්ම අපගේ ඓතිහාසික උරුමයන් පිළිබඳව උනන්දු වන්නන්ගේ ගවේෂණය සඳහා ඉතාමත් සුදුසු භූමියක් ලෙස මෙම ස්ථානය පෙන්වා දිය හැක.

අපේ බොදු උරුමයක් වන කූරගල පුද බිම ආක්‍රමණික මුස්ලිම් ත්‍රස්ථවාදයෙන් ගලවා ගැනීමේ සටන තීරනාත්මක පසුබිමක

දශක 4 ට වැඩි කාලයක් තිස්සේ අබුසාලි නම් දේශපාලකයාගේ මෙහෙය වීමෙන් බලහත්කාර කමින් අත් පත් කොට ගෙන සිටින කූරගල ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ෛඑතිහාසික පුදබිම යලි බොදු ජනතාවට ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් 2011/05/03 උදෙ 10 00 ට පුරා විද්‍යා කොමසාරිස් තුමාගේ සහ,සංස්කෘතික ඇමතිතුමා මූලිකත්වයෙන් පැවැත් වුනු අතර බොදු ජනතාව වෙනුවෙන් ජාතික උරුමයන් සුරකීමේ සංවිධානය වෙනුවෙන් අති පූජනීය කොලොන්නෙ සිරි ශාන්ත විජය හිමිගේ මූලිකත්වයෙන් එහිමි ඇතුලු ගිහි පැවිදි පිරිසක් ද,සමස්ත ලංකා බොදුජය සංවිධානය වෙනුවෙන් පූජ්‍ය අගුලුගල්ලේ සිරි ජිනානන්ද හිමියන් ද,සිංහල රාවය සංවිධානය වෙනුවෙන් හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී අක්මීමණ දයාරතන හිමි මැඩිල්ලේ පඤ්ඤාලෝක හිමි ඇතුලු පිරිසක් ද,ජාතික සංඝ සම්මේලනය,කල්‍යාණ ධර්ම පෙරමුණ ඇතුලු බොදු නියෝජිතයන්ගේ ද නීතීඤ නිශ්ෂංක මහතා ගේ ද සහභාගීත්වයෙන් පැවත්වින.
මුස්ලිම් ආක්‍රමිණකයන් වෙනුවෙන් අබුසාලි දියණිය ද,ආණ්ඩුකාර අලෙවි මවුලානා තුමන් ද,හිටපු ඇමති අස්වර් ද තවත් පිරිසක් සහභාගි විය.
ශාන්ත විජය ස්වාමීන් වහන්සේගේ දක්ෂ මෙහෙයවීම නිසා 2006 වසරේ චන්ද්‍රිකා බන්ඩාරනායක ජනපතිනිය පත් කරන ලද ජනාධිපති කොමිසන් සභා වාර්ථාව අනුව කටයුතු කළ යුතුබව සංස්කෘති ක ඇමතිවරයාට අවබෝධ කරවීමට හැකිවිය.
තවද බොදු පාර්ශවයේ කරුණු දැක්වීම හමුවෙ මුස්ලිම් පිරිස නිරුත්තර විය.එම අවස්ථාවේ ඡායාරූප කීපයක් පහත පළවෙ.
මෙය නරබන ඔබ ආක්‍රමනය වන ‍අපේ බොදු උරුමයන් පිළිබද තම හිතවත් බොදු ජනතාව දැනුවත් කරන්න.එවැනි තොරතුරු ඇත්නම් අපගේ bodujayasl@gmail.com වෙත E-mail කරන්න.
ශර්මිලා අබුසාලි මය,ආණ්ඩුකාර අලෙවි මවුලානා මහතා
පූජ්‍ය කොලොන්නේ සිරි ශාන්ත විජය හිමි මුලාසනයෙහි සිටින සංස්කෘතික ඇති වරයාට කරුනු පහදමින්
හිටපු ඇමති අස්වර් මහතා
(බොදුජය)

No comments:

Post a Comment